Kim jest ministrant
Ministranci są członkami Liturgicznej Służby Ołtarza. Jak sama nazwa wskazuje – wykonują więc służbę przy ołtarzu, przy sprawowaniu Eucharystii i innych obrzędów. Jego zadaniem jest uczynienie liturgii sprawniejszą (gdy ministrant przyniesie kielich, czy pomoże kapłanowi przy lavabo, ten nie musi robić tego sam, w wyniku czego poprawia się szybkość sprawowania liturgii), jak również piękniejszą, bardziej uporządkowaną (kapłan wykonujący tylko swoje czynności i ministranci u jego boku ukazują wagę eucharystii w lepszym stopniu niż sam kapłan, robiący „wszystko”). Zadaniem ministrantów jest także odciążenie celebransa z czynności, które nie są dla niego zastrzeżone (wykonywanie psalmów, czytań, czy np. rozkładanie bielizny kielichowej podczas przygotowania darów).
Oczywiście bycie ministrantem nie ogranicza się tylko do Eucharystii. Liturgiczna Służba Ołtarza tworzy pewną zgrana grupę społeczną, która spędza razem czas na zbiórkach, wyjazdach itp. Kwintesencją roku służby liturgicznej jest pomoc księdzu podczas Wizyty Duszpasterskiej (tzw. Kolędy).
Zasadniczo wyróżnia się 3 stopnie „wtajemniczenia” ministranckiego: ministrant, lektor i ceremoniarz. Każda z tych osób ma inne funkcje w zgromadzeniu liturgicznym, więc opiszemy każdą osobno.
MINISTRANT
Ministrantem może zostać osoba, która po pewnym nauki jako kandydat została przyjęta w grono Liturgicznej Służby Ołtarza. Ogólnie uważa się, że ministrantem może zostać chłopiec, który przyjął Pierwszą Komunię Świętą, jednak od tej reguły często się odstępuje i przyjmuje również młodszych. W niektórych parafiach obok ministrantów mogą być także ministrantki. Zadaniem ministranta jest obsługa zgromadzenia liturgicznego w zakresie:
- Dzwonienia dzwonkami podczas przeistoczenia i w innych fragmentach mszy
- Obsługa przygotowania darów
- Trzymanie pateny podczas komunii w celu ochrony Ciała Pańskiego przed profanacją
- Pomoc księdzu przy puryfikacji (w zakresie nalania wody do kielicha, lub odebrania go z ołtarza)
- Inne funkcje w czasie świąt
LEKTOR
Lektorem zostaje chłopiec, który w wieku co najmniej 12-14 lat zostaje zgłoszony przez swojego opiekuna na kurs lektorski organizowany w diecezji. Zostaje nim po promocji, której po kursie udziela biskup. Zadania lektora to:
- Czytanie czytań, wezwań modlitwy wiernych, jak również nieraz śpiewanie Psalmu Responsoryjnego
- Wykonywanie czynności ministranckich, które wymagają większej siły, precyzji i doświadczenia, których często brakuje młodszym ministrantom (np. niesienie krzyża, obsługa trybularza)
CEREMONIARZ
Ceremoniarz, to członek LSO, który po posłudze w formie ministranta i lektora odbywa specjalny kurs ceremoniarski. Zasadniczo ceremoniarzem może zostać już 15-latek, ale w większości parafiach wysyła się na kurs starszych, gdyż funkcja ceremoniarza jest funkcją niezwykle trudną, odpowiedzialną, wymagającą obeznania, doświadczenia i dojrzałości. Ceremoniarz powinien być spokojny, nie może panikować w nagłych, nieprzewidzianych sytuacjach. Jego zadania to:
- Zorganizowanie, wyćwiczenie i przygotowanie asysty liturgicznej do większych uroczystości
- Dyskretne interweniowanie podczas zgromadzeń w sytuacjach wyjątkowych, które nie powinny się zdarzyć, ale jednak się zdarzają (jeżeli w waszej parafii nie zdarzają się wpadki przy asyście lub celebracji, to znaczy, że macie dobrych ceremoniarzy, który interweniują tak dyskretnie, że w ogóle nie widać, iż jest to działanie kryzysowe)
- Pomoc animatorowi przy organizacji zbiórek i szkoleń dla kandydatów.
Patroni ministrantów
SPIS ŚWIĘCI:- Święty Alojzy Gonzaga
- Święty Dominik Savio
- Święty Jan Berchmans
- Święty Jan Bosko
- Świety Stanisław Kostka
- Święty Tarsycjusz
Święty Alojzy Gonzaga
Urodzony 9 marca 1568, a zmarł 21 czerwca 1591. Pochodził z książęcej rodziny, urodził się w Lombardii. Był paziem na dworach w Mantui i Florencji oraz Hiszpanii (na dworze króla Filipa II). Wbrew woli rodziny wstąpił do zakonu jezuitów. Umarł jako kleryk, opiekując się chorymi w czasie zarazy w Rzymie. W ikonografii przedstawiany jest w habicie, białej komży z szerokimi rękawami bez szlaków. Jego atrybutami są krzyż, mitra książęca i trupia czaszka, a świętem liturgicznym - 21 czerwca. Na Górnym Śląsku są popularne młodzieżowe towarzystwa pod jego patronatem, zwane Alojzjanami.
Święty Dominik Savio
Urodził się on 2 kwietnia 1842 roku we Włoszech, w miejscowości Riva di Chieri w okolicach Turynu. Ojciec Dominika - Karol był rzemieślnikiem, a matka - Brygida była wiejską krawcową. Chrzest dziecka miał miejsce w dniu jego urodzin. Wkrótce cała rodzina przeniosła się do wioski Murialdo. Dominik uczęszczał do szkoły prowadzonej przez księdza proboszcza, a póżniej do szkoły w Castelnuovo d`Asti. Gdy miał 5 lat, zaczął posługiwać do Mszy Świętej. Często zdarzało się, że nie miał zegarka i przychodził zbyt wcześnie do kościoła. Klękał wtedy przed nim, bez względu na pogodę i zaczynał się modlić. Do szkoły miał bardzo daleko, ok. 8 kilometrów drogi. Jednak wypowiadał się o takich sytuacjach następująco: "Nie jestem sam. Jest ze mną Najświętsza Maria Panna i mój Anioł stróż". Już w wieku 7 lat w Wielkanoc (8 kwietnia 1842) przyjął Pierwszą Komunię Świętą. Był to akt wielkiej odwagi ze strony miejscowego księdza proboszcza. Panowało wtedy bowiem przekonanie, że do sakramentów pokuty i Komunii Świętej należy dopuszczać dzieci w znacznie póżniejszym wieku. Jednak o dojrzałołci Dominika świadczą chociażby zapiski z jego książeczki do nabożeństwa:
- "Będę często spowiadał się i komunikował, ilekroć mi na to zezwoli mój spowiednik.
- Będę święcił dzień Święty.
- Moimi przyjaciółmi będą Jezus i Maryja.
- Raczej umrę niż zgrzeszę".
Święty Dominik posiadał wiele nadprzyrodzonych darów, między innymi dar kontemplacji.
W póżniejszym wieku mieszkał w Oratorium - szkole i internacie dla chłopców w Turynie. Jego nauczycielem był tu Św. Jan Bosko, któremu Dominik pomagał w pracy. Założył tu towarzystwo pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia.
Święty Dominik zmarł na chorobę płuc 9 marca 1857 roku. Miał wtedy zaledwie 15 lat. Jego życie było przepełnione pracą i cierpieniem, ale także radością i świętością. Był posłuszny i sumienny. W 1950 roku został beatyfikowany przez papieża Piusa XII, a w 1954 roku został przez tego samego papieża ogłoszony Świętym. Wspomnienie Świętego Dominika Savio obchodzone jest w Kościele 9 marca.
Święty Jan Berchmans
Urodził się 13 marca 1599 roku w Diest, we Flandrii (Belgia). Ukończył kolegium jezuickie w Mechelen, jednak umarł w13 sierpnia 1621 roku i nie został wyświęcony na kapłana. Obecnie jego ciało spoczywa w Rzymie. Jego motto życiowe to: "Czyń co czynisz" oraz "Najdoskonalszą rzeczą jest zacząć od najmniejszych rzeczy". Papież Pius IX beatyfikował, a papież Leon XIIII kanonizował. Jego wspomnienie liturgiczne jest obchodzone 26 listopada. Jan Berchmans wyróżniał się serdecznym nabożeństwem do Najświętszej Eucharystii. Jego świętość była wynikiem sumiennego wykonywania codziennych obowiązków, pilnym zachowaniem reguły i gorącym umiłowaniem Jezusa i Jego Matki.
Święty Jan Bosko
Urodził się 16 sierpnia 1815 Becchi. W trakcie dzieciństwa stracił ojca. Jego najmłodsze lata przypadały na okres jednoczenia Włoch. Miał dwóch braci. Był doskonałym linoskoczkiem, iluzjonistą i opowiadał świetne przypowieści. Od 1824 roku do 1831 roku Jan uczył się w wielu miejscach. Najpierw u mieszkańców wsi, a później u miejscowego księdza. 5 czerwca 1841 roku zaczął pełnić posługę kapłańską. Bosko jako kapłan bardzo pomagał ludziom: znajdował pracę chłopcom, stworzył oratorium i zbudował kościół dla swoich podopiecznych. J. Bosko był twórcą dwóch zgromadzeń: Towarzystwa Świętego Franciszka Salezego i Zgromadzenie Córek Maryi Wspomożycielki Wiernych. Umarł 31 stycznia 1888 roku. Jego wspomnienie liturgiczne jest obchodzone 31 stycznia.
Święty Stanisław Kostka
Urodził się w grudniu 1550 roku w Rostkowie. Był synem Jana i Małgorzaty z Kryskich. Do 12 roku życia uczyli go rodzice, a w wieku 14 lat został wysłany do szkół jezuickich wraz ze swoim bratem. W 1565 roku miał dwie wizję. W trakcie pierwszej, w której św. Barbara wraz z aniołami przyniosła mu Komunię Świętą. Miał też drugą wizję, w której Matka Boża pochyla się nad nim i składa w ramiona Jezusa. Święty chciał wstąpić do zakonu, jednak nie uzyskał zgody rodziców. W przebraniu uciekł z Wiednia do Bawarii, gdzie w wieku 18 lat przyjął śluby zakonne. Zmarł 15 sierpnia 1568 roku, a na jego pogrzeb przybyło wielu ludzi. Jego wspomnienie liturgiczne przypada w Polsce 13 listopada.
Święty Tarsycjusz
Żył w czasach rzymskich w okresie prześladowań chrześcijan przez cesarza Decjusza Trajana. Większość wydarzeń z jego życia znamy z inskrypcji papieża Damazego, który przewodził gminie chrześcijańskiej. Święty wolał umrzeć za pogan niż oddać Najświętszy Sakrament. Legendę o św. Tarsycjuszu znamy dzięki Nicholasowi Weismanowi, który sportretował świętego w jednym ze swych utworów. W 1939 roku wybudowano świątynie w Rzymie ku czci świętego. W 1675 roku przeniesiono jego relikwie do Bazyliki św. Dominika w Neapolu. W najbliższą niedzielę 21 listopada ministranci obchodzą swoje święto i przyjmują nowych kandydatów do służby liturgicznej.
10 Przykazań ministranta
- Ministrant kocha Boga i dla Jego chwały wzorowo spełnia swoje obowiązki.
- Ministrant służy Chrystusowi w ludziach.
- Ministrant zwalcza swoje wady i pracuje nad swoim charakterem.
- Ministrant rozwija w sobie życie Boże.
- Ministrant poznaje liturgię i żyje nią.
- Ministrant wznosi wszędzie prawdziwą radość.
- Ministrant przeżywa Boga w przyrodzie.
- Ministrant zdobywa kolegów w pracy i zabawie dla Chrystusa.
- Ministrant jest pilny i sumienny w nauce i pracy zawodowej.
- Ministrant modli się za Ojczyznę i służy jej rzetelną pracą.
Szaty i kolory liturgiczne
Szaty liturgiczne podkreślają specjalną rolę kapłana oraz posługujących.
MINISTRANT
Ministrant jest osobą, która posługuje przy ołtarzu: dzwoni dzwonkami i gongami, podaje chleb i wino, podtrzymuje patenę w czasie komunii świętej. Ministrant posiada swój strój. W jednych parafiach jest to komża i pelerynka, a w innych sutanela. Sutanela składa się z sutanny ministranckiej, komży i peleryny. Niekiedy ministranci zakładają welon. Zdarza się to wtedy, gdy do parafii przyjeżdża biskup. Aby nie trzymać insygnii gołymi rękoma, zakładają welon. Pojęcia związane z ubiorem ministranta:
Komża
Krótka, biała szata o szerokich rękawach. Pierwotnie była używana w chórach, podczas liturgii godzin. Dopiero od XIV w. może być stosowana we wszystkich czynnościach liturgicznych, dla których nie wymaga się alby. Symbolizuje czystość duszy.
Kołnierz/Pelerynka
Jest nakładany na komżę, w kolorze liturgicznym. W niektórych parafiach niezależnie od kolorów liturgicznych jest zielony, fioletowy lub czerwony.
Sutanna ministrancka
Używana już bardzo rzadko w parafiach jest stosowana ważne święta (zazwyczaj na Wielkanoc, ale także na Triduum Paschalne oraz Pasterkę).
Welon
Biała szeroka chusta, nakładana na plecy, używana przez ministrantów do trzymania mitry (infuły) lub pastorału, tak by nie dotykać insygniów gołymi rękami.
LEKTORLektor jest osobą świecką odczytującą lekcje. W przypadku braku diakona może też śpiewać psalm responsoryjny i wypowiadać wezwania w modlitwie powszechnej. W czasie procesji na wejście dodatkowo może wnieść ewangeliarz. Jego podstawowym strojem jest alba i cingulum. Pojęcia związane z ubiorem lektora:
Alba
Szata o długich rękawach, sięgająca do kostek, wywodząca się ze starożytnej tuniki, pierwotnie sporządzana z lnu, współcześnie z innych tkanin szlachetnych. Nazwa pochodzi od łacińskiego "albus" co znaczy "biały". Symbolizuje czystość duszy.
Cingulum
Sznur do przewiązywania alby w pasie. Symbolizuje związanie pokus ludzkich.
DIAKONDiakon jest osobą po święceniach diakonatu. Diakon jest jednym z trzech stopni święceń kapłańskich. Diakon nie ma zastępować kapłana w trakcie jego nieobecności, lecz wspierać go w posługiwaniu przy ołtarzu. Diakon posługuje przy kielichu i kapłanie, rozdaje komunię i może pomagać w rozdawaniu komunii świętej. Pojęcia związane z ubiorem diakona:
Stuła
Długa szeroka szarfa. Diakon nosi stułę jak szarfę opadającą z lewego ramienia na prawy bok i tam spiętą.
Dalmatyka
Podobna do ornatu (różni się tym że dalmatyka ma rękawy a ornat nie), wierzchnia ozdobna szata noszona podczas Mszy Św. przez Diakona w kolorze w jakim ubrany jest Główny Celebrans. Jest strojem liturgicznym od IX wieku. Zakłada się ją na albę i stułę, która jest przewieszona ukośnie.
KAPŁANKapłan jest osobą, której udzielono święcenia kapłańskie i najważniejszą osobą w liturgii. To on jej przewodniczy, odczytuje teksty Ewangelii i rozdaje komunię świętą. Kapłan zazwyczaj w dzień powszedni ubiera czarną sutannę z szeregiem guzików, białą koloratkę i pektorał. W trakcie mszy świętej zakłada ornat, stułę, albę oraz huerał. Natomiast w trakcie procesji przybiera kapę oraz welon, gdy odprawia błogosławieństwo Najświętszym Sakramentem. Strój noszony przez zakonników nazywamy habitem. Pojęcia związane z ubiorem kapłana:
Sutanna
Szata do kostek której kolor zależny jest od godności.
Habit
Rodzaj sutanny noszony przez zakonników.
Humerał
Prostokątna, biała chusta nakładana na szyję i ramiona pod albę. Wywodzi się od chusty noszonej przez ludzi wysokiego stanu. Symbolizuje czystość myśli kapłana. Chroni przed potliwością noszącego go oraz zakrywa ubranie.
Stuła
U kapłana zawieszona na szyi i opadająca swobodnie z przodu. Symbol świętej władzy kapłana. Noszona podczas nabożeństw, spowiedzi oraz Mszy Św.
Ornat
Wierzchnia szata bogato zdobiona, haftowana. Wywodzi się od rzymskiej szaty, będącej rodzajem płaszcza bez rękawów. Od XIII jest rozcinany z boków aby nie krępować ruchów. Noszony w czasie Mszy Świętej.
Kapa
Wierzchnia szata, używana pierwotnie podczas procesji, obecnie także w uroczystej liturgii godzin, podczas nabożeństw z wystawieniem Najświętszego Sakramentu i do udzielania sakramentów poza Mszą świętą.
Welon
Szeroki szal używany podczas przenoszenia i podniesienia monstrancji z Najświętszym Sakramentem.
Koloratka
Biały, sztywny kołnierzyk, który noszą duchowni katoliccy.
Pektorał
Chrześcijański ozdobny krzyż, noszony przez księży.
Biskup
Kolor biały
Biskup jest osobą posiadająca pełne święcenia duchowne. Charekterystycznym elemntem każdego biskupa są piuska, mitra, pastorał i pierścień. Jak każdy duchowny, biskup ubiera tradycyjne szaty. Pojęcia związane z ubiorem i insygniami biskupa:
Piuska
Mała czapeczka w kolorze purpurowym dla zwykłych biskupów, różowym dla arcybiskupów, czerwonym dla kardynałów i białym dla papieża, noszona na głowie.
Mitra
Szpiczasne nakrycie głowy z dwoma paskami z tyłu.
Pastorał
Inaczej zwany bakulus. Jest to laska trzymana w ręku przez biskupa.
KOLORY SZAT
Kolor biały
Symbolizuje czystość, niewinność, radość i światło oraz nastrój świąteczny. Szat liturgicznych koloru białego używa się:
— w Oficjach i Mszach Okresu Wielkanocnego i Narodzenia Pańskiego,
— w święta i wspomnienia Chrystusa Pana z wyjątkiem tych, które dotyczą Jego Męki,
— w święta i wspomnienia Najświętszej Maryi Panny,
— Świętych Aniołów,
— Świętych - którzy nie byli męczennikami,
— w uroczystość Wszystkich Świętych (l listopada),
— św. Jana Chrzciciela (24 czerwca),
— w święta św. Jana Ewangelisty (27 grudnia),
— Katedry św. Piotra (22 lutego)
— i Nawrócenia św. Pawła (25 stycznia).
Kolor biały może zastępować wszystkie inne kolory.
Kolor zielony
Symbolizuje nadzieję, młodość, sprawiedliwość oraz odrodzenie. Szat liturgicznych koloru zielonego używa się w niedziele i dni powszednie Okresu Zwykłego.
Kolor czerwony
Jest znakiem krwi i męczeństwa, jak również ognistych języków, w postaci których Duch Świętych zstąpił na apostołów w Wieczerniku. Szat liturgicznych koloru czerwonego używa się:
— w niedzielę Męki Pańskiej (Palmową),
— w Wielki Piątek,
— w niedzielę Zesłania Ducha Świętego,
— w Mszach ku czci Męki Pańskiej,
— w główne święta Apostołów i Ewangelistów
— w dni Świętych Męczenników.
Kolor fioletowy
Wskazuje na oczekiwanie na spotkanie z Jezusem i na ducha pokuty. Symbolizuje on również żałobę oraz godność (np. strój biskupa czy prałata). Używany jest podczas Adwentu, w Wielkim Poście i w liturgii za zmarłych. Można używać go zamiast czarnego.
Naczynia liturgiczne
Naczynia liturgiczne pełnią bardzo ważną rolę w czasie liturgii. Służą one do przechowywania Najświętszego Sakramentu, wody i wina, konsekracji wina, polewania rąk kapłanowi i wycierania ich. Najważniejsze pojęcia związane z naczyniami, które są używane w czasie mszy świętej:
Kielich
Naczynie liturgiczne wykonane ze szlachetnych metali, często bogato zdobione, używane podczas Mszy św. do konsekracji wina. Składa się z czary (wewnątrz pozłacanej lub posrebrzanej) stopki i łączącego je trzonu (noda).
Welon
Chusta do zasłaniania; wyraz czci, przede wszystkim jako welon naramienny używany przez błogosławiącego monstrancją.
Patena głęboka
Naczynie w kształcie miski. Powinna być wykonana, przynajmniej w swym wnętrzu, ze szlachetnego, nie korodującego metalu. Umieszcza się w niej komunikanty oraz hostie.
Cyborium (puszka)
Zdobione naczynie w kształcie kielicha zaopatrzonego w przykrywkę, służące do przechowywania Najświętszego Sakramentu i rozdzielania Go wiernym.
Ampułki
Naczynia do wina i wody. Często oznaczane literami A-aqua-woda i V-vinum-wino. Ustawiane na małej tacce. Podczas przygotowania darów kapłan umieszcza w kielichu wino i kroplę wody. Przyjmuje się, że proporcja wina i wody winna wynieść 3:1.
Lawaterz
Naczynie z wodą służące do dokonywania rytualnych obmyć. Jeżeli nie ma lawaterza można użyć ampułki z wodą.
Ręczniczek
Ręczniczek do wycierania rąk przez kapłana. Pierwsze pranie ręczniczka odbywało się przez kapłana. Wodę z tego prania należało wylać do specjalnej studzienki, która mieściła się w zakrystii. Obecnie już się tego nie praktykuje.
Księgi liturgiczne
Księgi liturgiczne pełnią ważną rolę zarówno w kościele i życiu codziennym. To z nich się modlimy i odprawia się według nich nabożeństwa oraz przeróżne liturgie. Księgi są zatwierdzone przez Stolicę Apostolską. Agenda, mszał, ceremoniał i rytuał są księgami, które wskazują sposób przeprowadzania mszy świętej i różnych nabożeństw. Księgi pomocne w śpiewie to kancjonał i psałterz, a księgi, w których zawarte są tekty Pisma Świętego na każdy dzień to lekcjonarz i ewangeliarz. Duchowni używają brewiarza, gdy się modlą, a księgi, które są stosowane w trakcie błogosławieństw to benedykcjonał i pontyfikał. Najważniejsze pojęcia związane z księgami liturgicznymi:
Agenda
Zbiór przepisów i formuł modlitw dotyczących sprawowania sakramentów i sakramentaliów.
Benedykcjonał
Księga liturgiczna zawierająca teksty błogosławieństw i poświęceń osób, rzeczy i miejsc.
Brewiarz (liturgia godzin)
Księga zawierająca teksty modlitw na różne pory dnia, do odmawiania których zobowiązani są duchowni.
Brewiarz (liturgia godzin)
Księga zawierająca teksty modlitw na różne pory dnia, do odmawiania których zobowiązani są duchowni.
Ceremoniał
Księga zawierająca przepisy i formy uroczystego sprawowania liturgii.
Ewangeliarz
Ozdobna księga liturgiczna zawierająca tekst Ewangelii używana podczas uroczystych celebracji liturgicznych.
Kancjonał
Śpiewnik zaopatrzony w zapis nutowy zawierający teksty śpiewów wykonywanych w czasie nabożeństw i czynności liturgicznych.
Lekcjonarz
Księga zawierająca tzw. lekcje, czyli fragmenty ze Starego i Nowego Testamentu czytane lub śpiewane, przewidziane na wszystkie dni roku liturgicznego.
Mszał
Księga liturgiczna zawierająca wszystkie teksty zmienne i stałe oraz przepisy potrzebne do odprawiania Mszy św.
Pontyfikał
Księga liturgiczna zawierająca modlitwy i sposób sprawowania sakramentów, poświęceń i błogosławieństw oraz innych czynności liturgicznych przez biskupa.
Psałterz
Część księgi Liturgii godzin zawierająca psalmy, podzielona na różne dni i pory dnia, w układzie czterotygodniowym.
Rytuał
Księga liturgiczna zawierająca teksty i wskazówki, jak kapłan powinien sprawować poszczególne sakramenty i sakramentalia, jakie winien odmawiać modlitwy podczas procesji i błogosławieństw.
Modlitwa ministranta
SPIS MODLITW:- Modlitwa na rozpoczęcie nabożeństw
- Modlitwa lektora I
- Modlitwa lektora II
- Modlitwa lektora o łaskę wytrwania
- Modlitwa za kandydatów
- Modlitwa Ministranta Światła
- Modlitwa Ministranta Księgi
- Modlitwa Ministranta Ołtarza
- Modlitwa w czasie Adwentu
- Modlitwa w czasie Bożego Narodzenia
- Modlitwa w czasie Wielkiego postu
- Modlitwa w czasie Wielkanocnym
- Modlitwa w czasie Zesłania Ducha Świętego i czasu zwykłego
Przed Mszą Św.
Oto za chwilę przystąpię do ołtarza Bożego, do Boga, który rozwesela młodość moją, do Świętej przystępuję służby. Chcę ją dobrze pełnić. Proszę Cię, Panie Jezu, o łaskę skupienia, by myśli moje były przy Tobie, by oczy moje były zwrócone na ołtarz, a serce moje oddane tylko Tobie. Amen.
Po Mszy Św.
Boże, którego dobroć powołała mnie do Twej służby, spraw bym uświęcony uczestnictwem w Twych tajemnicach, przez dzień dzisiejszy i całe me życie szedł tylko drogą zbawienie. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
Prośba o dobrą służbę
Panie Jezu Chryste, Ty powołałeś nas do służby przy ołtarzu. Pragniemy ją wykonywać pobożnie i starannie na chwałę Bożą i dla dobra wspólnoty parafialnej. Dopomagaj nam w tym. Amen.
I Boże wszechmogący, który przyjąłeś nas do służby lektora, błogosław nam, abyśmy wyraźnie czytali słowa Pisma Świętego i życiem naszym świadczyli o tym, co ustami czytamy. Amen.
MODLITWA LEKTORA IIPanie, oto stoję wobec tajemnicy Twego słowa. Potrzeba mi głębokiej wiary, by wyznać, że jest to słowo zbawcze, objawiające jedyną Prawdę, dające życia, że "stało się Ciałem", że działa w Kościele prze Twego Ducha. Panie, chcę być Twoim pojętnym uczniem, Chcę być słuchaczem i świadkiem Twego słowa. Wiem, że potrzeba do tego czystych warg; oczyść je, Panie. Przyrzekłem walczyć z wszelkim słowem plamiącym usta; złośliwym i nieczystym, kłamliwym i nieroztropnym. Wierzę, Panie, że otwierając karty Pisma, spotykałem się z Twoim słowem. Czy jednak przyjmuję je, zgłębiam i rozważam? Czy je kocham? Czy odpowiada na nie modlitwą? Panie, moją misją jest gromadzić i budować wspólnotę dobrą, zwoływać Kościół własnym życiem i przykładem; wspieraj to działanie, Panie. Uczyń wrażliwym naprawdę; że jestem odpowiedzialnym za zbawienie drugich. Panie, Wcielone Słowo, podejmę z ufnością to wielkie zdanie; Ty jesteś przecież moim Mistrzem, Ciebie chcę nieść ludziom w sercu, w dłoniach, na wargach. Bądź ze mną, Panie. Amen.
MODLITWA LEKTORA O ŁASKE WYTRWANIABoże wszechmogący, który przyjąłeś mnie do służby lektora, błogosław mi, bym wyraźnie czytał słowa Pisma Świętego i według niego żył. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
MODLITWA ZA KANDYDANTÓWBoże, ty stworzyłeś człowieka, aby Cię poznał, miłował i wiernie Ci służył. Z Twojej woli Samuel, wielki prorok Narodu Wybranego, przygotowywał się do przyszłych zadań służąc Ci od dzieciństwa w świątyni, a Twój Jednorodzony Syn, Pan nasz, Jezus Chrystus, jako dwunastoletni chłopiec odbył z Matką swoją, Maryją, i Opiekunem, świętym Józefem, złożyć hołd synowskiej miłości. Wejrzyj łaskawie na tę gromadę swych dzieci, które pragną Ci służyć jako ministranci w świątyni Twego Kościoła. Udziel im łaski żywej wiary i miłości, aby ich służba była Tobie miła i pociągała innych do Ciebie. Wspomagaj ich, aby gorliwie służąc Bogu i ludziom w zgromadzenie liturgicznym, byli też wzorowi w domu rodzinnym. Niech będą sumienni w nauce, szlachetni w postępowaniu i przykładni jako wyznawcy Chrystusa, którzy z Tobą żyje i króluje na wieki wieków. Amen.
MODLITWA MINISTRANTA ŚWIATŁAMoże, nasz niebieski Ojcze, Ty uczyniłeś nas swoimi dziećmi, zapaliłeś w nas iskierkę Twego życia i dałeś nam poznać światło Twej Prawdy. Bądź uwielbiony za wszystkie Twe dary, niech wielbi Cię za nie ziemia, niebo i świat cały, niech chwałę Ci oddaje każdy żyjący człowiek. Ojcze, spraw, abym był dobrym Twoim dzieckiem, bym nosząc w sobie Twe światło, stał się światłem dla braci. Ojcze, spraw przez Jezusa Chrystusa światłość prawdziwą, która oświeca każdego człowieka na ten świat przychodzącego; jak zapalone świece rozpraszają ciemności nocy, tak niechaj nasze serca, niewidzialnym ogniem, to jest jednością Ducha Świętego oświecone, będą wolne od wszelakiego zaślepienia w grzechu, abyśmy mogli dostrzec, co się Tobie podoba i co jest pożyteczne dla naszego zbawienia, i abyśmy pokonawszy ciemności tego świata, mogli wejść do niegasnącej światłości. Ojcze, proszą Cię o to, ci, których uczyniłeś swoimi dziećmi, proszą Cię przez Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, naszego Pana i Brata, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego przez wszystkie wieki wieków. Amen.
MODLITWA MINISTRANTA KSIĘGIPanie, Jezu Chryste! Dziękuję Ci za to, że uczyniłeś mnie ministrantem księgi. Czcią i szacunkiem pragnę otaczać wszelkie księgi, których słowami Kościół modli się do Ciebie. Spraw, Panie, aby moja posługa przy sprawowaniu świętych tajemnic, była uwielbieniem Twego Majestatu, a pełne miłości i wiary teksty święte zawarte w liturgicznych księgach, niech uczą mnie modlitwy pięknej i pokornej oraz wskazują drogę wiernego pójścia za Tobą. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
MODLITWA MINISTRANTA OŁTARZAPrzystępuję do ołtarza Bożego, do Boga radości i wesela mego. Boże, sądź mnie sprawiedliwie, sprawy mojej broń, wobec grzesznych i niezbożnych, z rąk złośliwych zbaw. Wszak Tyś, Boże, mocą moją, czemuś wzgardził mną? Czemu chodzę zasmucony, gdy mnie dręczy wróg? Światło Twe i prawdę Twoją, by mnie wiodły, ślij, niech na Syjon mnie zawiodą, do przybytków Twych. I przystąpię do ołtarza, gdzie przebywa Bóg, Bóg, co radość w sercu nieci i wesele śle. Ufam Panu, bo na nowo, będę wielbił Go, jako mego Zbawiciela, jako Boga mego. Przystąpię do ołtarza Bożego, do Boga radości i wesela mego.
MODLITWA W CZASIE ADWENTUPrzed Mszą Św.
Panie Jezu Chryste, przychodzisz do nas w sakramentalnych znakach, spraw abyśmy wzrastali w Twojej łasce i niech przez tę służbę Tobie przy ołtarzu dusze nasze przygotują się na wielkie święto Twojego narodzenia. Amen.
Po Mszy Św.
Panie Jezu Chryste, jako wybrani do Twej świętej służby byliśmy teraz tak blisko Ciebie i otrzymaliśmy Twoją łaskę. Niech ona pobudza nas do dobrego, abyśmy godnie oczekiwali Twojego przyjścia i zostali dopuszczeni do niebieskiej Uczty. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
Przed Mszą Św.
Panie nasz Boże! Radując się z narodzenia Twojego Syna przychodzimy do Ciebie pozostawiając z dala hałas i pośpiech codzienności. Pochylamy przed Tobą nasze głowy i prosimy, abyś otworzył nasze oczy, serce i umysł, byśmy mogli usłyszeć Twoje wołanie: "Przyjdźcie do Mnie wszyscy". Niech przez uczestnictwo w Twoich Tajemnicach poznamy prawdę, którą Ty jesteś, a Nowonarodzony Zbawiciel świata niech ubogaci nas swoimi darami. Który z Tobą żyje i króluje na wieki wieków. Amen.
Po Mszy Św.
Boże! Tak jak pasterze betlejemscy wrócili do domu wysławiając Ciebie za wszystko co usłyszeli i zobaczyli tak też i my powrócimy do naszej codzienności pełni radości i wdzięczności za dar uczestnictwa w Twych Świętych Tajemnicach. Spraw, abyśmy coraz bardziej należeli tylko do Ciebie i coraz lepiej Tobie służyli. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.
Przed Mszą Św.
O Jezu! Na cześć i chwałę Twego świętego Imienia i dla zbawienia duszy mojej przystępuję do świętej służby. Pragnę poznać wielkość Twojej nieskończonej miłości. Twemu Sercu pałającemu miłością ku nam poruczam wszystkie potrzeby moje i całego Kościoła. Wysłuchaj mnie, bo w Tobie pokładam nadzieję. Amen.
Po Mszy Św.
Zbawicielu mój! Przy pomocy łaski Twojej uczestniczyliśmy w Męce, Śmierci i Chwale Twojej. Przyjmij łaskawie ofiarę naszej miłości i udziel nam łaski, byśmy Cię jeszcze bardziej umiłowali. Bądź pozdrowiona, Ofiaro Zbawienia zawieszona na drzewie krzyża dla mnie i wszystkich ludzi. Amen.
Przed Mszą Św.
Panie Jezu, w tym czasie Wielkanocnym służymy Ci ze szczególną radością. Albowiem Ty powstałeś z martwych, zwyciężyłeś grzech, szatana i śmierć. W Tobie i my zwyciężymy wszystko, co jest złe i niskie, a po świętym życiu chrześcijańskim kiedyś z Tobą zmartwychwstaniemy. Dlatego cieszymy się tak w tym czasie i służymy Ci piękniej i pogodniej niż zwykle.
Maryjo, Matko Boża, udziel mi swej radości wielkanocnej i módl się za nami. Amen.
Po Mszy Św.
Panie Jezu, bądź nadal przez cały dzień z nami, jak niegdyś po zmartwychwstaniu przez 40 dni z wielką miłością nawiedziłeś swoich Apostołów, aby ich pocieszyć i pokrzepić pokojem i radością swojej bliskości. I my potrzebujemy Twojej bliskości i pomocy, abyśmy zawsze pogodnie i mężnie walczyli o Twoje królestwo, za Twój święty Kościół i w tej walce stawali się z dnia na dzień silniejsi, dzielniejsi. Amen.
Przed Mszą Św.
Panie Jezu Chryste, Ty kiedyś wrócisz na ziemię, aby zebrać żniwo dusz dla nieba. Z ołtarza codziennie promieniujesz słońcem łaski na rolę serc Twoich wiernych, a my, ministranci, stoimy tak blisko tego słońca. Niech więc dusze nasze dojrzewają do nieba w tym słońcu. Chcemy też pomagać jako mali pracownicy w Twej winnicy, aby żniwo Twoje dojrzewało i było bogate. Jesteśmy dumni ze swej służby i chcemy ją dobrze sprawować. Amen.
Po Mszy Św.
Panie Jezu, prosimy Cię po tej Mszy Świętej, pozwól jednemu z nas zostać kapłanem. Powiedziałeś przecież sam: "Żniwo jest wielkie, lecz robotników mało". Powołaj, kogo chcesz, a my wszyscy chcemy pozostać przez całe życie wiernymi i dzielnymi pracownikami w winnicy Twego Kościoła. Chcemy być uczciwymi ludźmi, którym można zawsze zaufać, i dobrymi chrześcijanami. Archaniele Michale, Ty kiedyś w wielkim dniu żniwa pójdziesz przed Panem, gdy w swej chwale powróci. Prosimy Cię, Aniele sądu, bądź teraz Aniołem, którym nas chroni i za nas walczy. Amen.
Hymn ministrantów
Króluj nam, Chryste, zawsze i wszędzie.
To nasze rycerskie hasło.
Ono nas zawsze prowadzić będzie,
I świecić jak słońce jasno.
Naprzód przebojem, młodzi rycerze,
Do walki z grzechem swej duszy.
Wodzem nam Jezus w Hostii ukryty,
Z Nim w bój nasz zastęp wyruszy.
Pójdziemy naprzód, naprzód radośnie,
Podnosząc w górę swe czoła.
Przed nami życie rozkwita w wiośnie.
Odważnie, bo Jezus woła.
Zawołanie ministrantów
"Króluj nam Chryste. Zawsze i wszędzie."
Postawy i gesty
Postawy i gesty w czasie liturgii mają bardzo ważne zadanie. W trakcie mszy świętej bardzo często wstajemy, żegnagnamy się, stoimy czy klęczymy. Wyróżniamy cztery postawy: postawę stojącą, siedzącą, klęczącą i prostację (leżenie krzyżem). Najważniejsze pojęcia związane z postawami liturgicznymi:
Postawa stojąca
Postawa stojąca wyraża szacunek i należy ją przyjąć podczas śpiewania hymnu i dlatego też kapłan czyta Ewangelię oraz odprawia mszę na stojąco.
Postawa siedząca
Postawa siedząca ułatwia refleksje i medytację
Postawa klęcząca
Postawa klęcząca ułatwia modlitwę.
Prostracja
Prostracja to inaczej leżenie krzyżem. Postawa jest bardzo rzadko praktykowana. Kapłan w Wielki Piątek kładzię się, aby pokazać, że chrystus zmartwychwstał. Dodatko w trakcie święceń kandydaci na kapłana kładą się krzyżem.
Gesty mają też ważną rolę. Bardzo często się żegnamy, wznosimy oczy do góry czy kłaniamy się. Najważniejsze pojęcia związane z gestami:
Pokłon
Pokłonem może być skinienie głowy lub całego ciała. Stosujemy go:
- przyjmując błogosławieństwo
- wymieniając imiona świętych, na którego cześc odprawiana jest msza święta
- w czasie doksologii
- podczas przyjmowania komunii świętej
- podczas przeistoczenia
- podczas wyznania wiary
Przyklęknięcie
Przyklęknięcie jest gestem w postaci klęknięcia na jedno kolano. Zazwyczaj klęka się w kierunku tabernakulum, lecz może się zdarzyć,że w trakcie Triduum Paschalnego kapłan przenosi Hostię do innego tabernakulum. Wtedy klękamy w stronę tabernakulum, w którym znajduje się Pan Jezus. Klękamy, gdy:
- przechodzimy przed tabernakulum
- przechodzimy przed Najświętszym Sakramentem
- przechodzimy i odchodzimy od ołtarza
Znak krzyża
Znak krzyża jest znakiem Trójcy Świętej. Znak krzyża stodujemy, gdy:
- wchodzimy do kościoła
- modlimy się
- idziemy do spowiedzi
Bicie się w piersi
Bicie się w piersi to oznaka bardzo głębokiego żalu za grzechy. Występuje podczas aktu pokutnego.
Znak pokoju
Znak pokoju to pojednanie i braterstwo z Jezusem Chrystusem. Wykonujemy go pomiędzy modlitwą "Ojcze Nasz" do "Baranku Boży".
Rozłożenie rąk
Rozłożenie rąk to gest wykonywany przez kapłana. Pozdrawia wiernych i pokazuje obecność Chrystusa.
Nałożenie rąk
Nałożenie rąk to gest przekazujący Ducha Świętego, aby dokonać jakiś czynności. Wykorzystuje się go w:
- bierzmowaniu
- namaszczeniu chorych
- święceniach kapłańskich
Obmycie rąk
Obmycie rąk to gest oczyszczenia moralnego. Występuje podczas przygotowania darów.
Złożenie rąk
Złożenie rąk to gest bardzo powszechny w czasie mszy świętej. Ręce składamy do siebie i przylegają one do klatki piersiowej.